Mardin kent merkezindeki Nur Mahallesi'nde 2008 yılında başlanan kazılarda, 5'inci Yüzyıl'da Romalılar'ın şarap ürettiği, üzüm işleme merkezi ortaya çıkarıldı.
Merkez Nur Mahallesi'ndeki eski Diyarbakır yolu çıkışında 'Kırk Kuyu' anlamına gelen Çılbir olarak bilinen bölgede, 2008 yılı Mart ayında başlanan kazı çalışmalarında, ilk etapta 40 kuyu ortaya çıkarıldı. Bugüne kadar yapılan kazılarda kuyu sayısının 80'e ulaştığı Çılbir alanında, dünyada benzeri az görülür antek üzüm işleme merkezi alanı ortaya çıkarıldı.
ÖNÜMÜZDEKİ YIL TURİZME AÇILACAK
Koruma altına alınarak sit alanı ilan edilen alanda, Mardin Müze Müdürlüğü ve İŞKUR Müdürlüğü'nün ortak projesiyle başlatılan kazı ve temizlik çalışmaları devam ediyor.
Mardin Müze Müdürü Nihat Erdoğan, dünyanın en önemli üzüm rezevrlerinden biri olan Zınnar bağlarının bitiminde olan kuyu bölgesinde 52 sarnıcın bulunduğunu anlatarak, şunları söyledi:
"Bölgede en önemli üzüm rezervlerinden biri olan Zınnar bağlarının hemen bitiminde olan bu alanda yapılan ilk çalışmada 52 adet sarnıcın bir birine bitişik ve düz olarak yapılmış olduğu görülmüştür. Dünya genelinde buna benzer ve bu büyüklükte çok az üzüm işlik alanı olduğu bilinmektedir. Roma dönemindeki en büyük üzüm işlik alanı yani fabrikası diyebiliriz. Günümüzde bile çevre köylülerin gelip bu alanın hemen 20 metre aşağısında üzüm ezmeleri, pestil, şire, sucuk ve Arapça adlandırılan ve herkesçe sevilen ve yenilen Harire yapmaları, bu kadim geleneğin aynı yerde halen devam ettiğine çok güzel örneklerden biridir. Kazı çalışmalarımız Aralık ayı sonuna kadar devam edecek. Önümüzdeki sezon üzüm işlik alanını turizme açabileceğiz. Ancak buradaki kazı çalışmalarımız devam edecek."
5'İNCİ YÜZYILDA ROMALILAR, BURADA ŞARAP ÜRETMİŞ
Temizlik kazı çalışmaları ve yüzey temizlemesinden sonra 40 olarak bilinen kuyu sayısının 80'e çıktığını ifade eden Erdoğan, "Roma dönemine ait 5'nci Yüzyıl'a ait olduğunu tahmin ediyoruz. Şimdiye kadar ulaştığımız 80 kuyudan sonra yaptığımız araştırmalara göre kuyu sayısının 200'e ulaşacağını tahmin ediyoruz. Buradaki Sarnıç ve kuyu sayısını gözönüne aldığımız zaman o dönemde 2 bin ton şıra elde edilebilecek kapasiteye sahip olduğunu söyleyebiliriz. Buralarda üretilen şarap ve şıra ile diğer ürünler, Bağdat başta olmak üzere dünyadaki bir çok ülkeye ihraç edildiğini biliyoruz. Tarihte bu bölge hep üzüm işlik alanı olarak kullanılmış. Romalılardan önce de Mardin çevresindeki başka bölgelerde Asur dönemine ait üzüm işlik alanları mevcut. Bu alan için dünyanın en büyük üzüm işleme fabrikası olduğunu söyleyebiliriz. Günümüzde bile bu çapta ve büyüklükte işlik alanı olmadığını biliyoruz."
