Dünyadaki bağ alanlarının yüzde 6,3'üne sahip olan ve kuru üzüm
ihracatında dünyada ilk sırada yer alan Türkiye için üzüm, ekonomik
açıdan en önemli tarım ürünleri arasında yer alıyor.
TBMM Araştırma Merkezi, Türkiye'de ve dünyada üzüm sektörünü araştırdı.
Araştırmaya göre, sayısal olarak sahip olduğu potansiyele uygun
ekoloji ve zengin asma genetik kaynakları, üzüm üretimi ve ihracatında
en avantajlı ülkeler arasında olan Türkiye, bu konuda önemli ihracat
geliri elde etme potansiyeli de taşıyor.
Bağ alanları, 1970'lerden bugüne, dünyaya paralel olarak Türkiye'de
de azaldı, 1980 yılında 820 bin hektarken 1990 yılında 580 bin hektara,
2000 yılında ise 535 bin hektara düştü.
Türkiye bugün en çok bağ alanına sahip olan ülkeler arasında 5.
sırada yer alırken, bağ alanları Türkiye'deki tarım alanlarının yüzde
2'sini oluşturuyor. Üzüm üretim miktarı toplam meyve üretiminin
içerisinde yüzde 30'luk önemli bir paya sahip.
2009 yılında tüm dünyada toplam 67,5 milyon ton üzüm üretimi
gerçekleştirilirken, Türkiye 4,2 milyon tonluk üzüm üretimi ile
dünyadaki üretimin yüzde 6,3'ünü gerçekleştirdi ve en çok üzüm üreten 6.
ülke oldu.
Türkiye'deki üzüm üretimi, 1990-2004 yılları arasında ortalama 3,5
milyon ton, 2005'de 3,85 milyon ton, 2010 yılında ise 4,25 milyon tona
ulaştı. Araştırmada, öne çıkan unsurlar şöyle:
"Türkiye'de 2009 yılında bir hektar alanda ortalama 8,9 ton üzüm
üretildi. Türkiye bu rakamla dünya ortalaması ile aynı düzeyde olurken,
Türkiye'de verimliliğin yüksek olmaması, tarım teknolojilerinin iyi
kullanılmaması; sulamanın yetersiz olması verimliliği etkileyen
faktörler. Buna karşılık, Türkiye'deki üzüm üretimi önceki yıllara göre
daha verimli gerçekleştiriliyor.
Birim bağ alanında gerçekleştirilen üzüm üretimi, 1990 yılında 7,3
ton iken, bu rakam 2000 yılında 7,9 tona, 2010 yılında ise 8,9 tona
yükseldi.
Dünya yıllık üzüm üretiminin yaklaşık yüzde 84'ü şarap ve üzüm suyu,
yüzde 11'i sofralık ve yüzde 5'i de kurutmalık üzüm olarak
değerlendiriliyor. Türkiye'de üretilen üzümlerin büyük bölümü, sofralık
üzüm olarak değerlendiriliyor. 2010 yılı itibariyle üretilen üzümlerin
yüzde 52,8'lik bölümü sofralık üzüm olarak kullanılırken, yüzde 36,2'lik
bölümü kurutmalık üzüm, yüzde 10,8'lik bölümü ise şarap üretiminde
kullanıldı.
Türkiye'nin üzüm ihracatı, 1990 yılında 15 bin ton iken, 2000 yılında
64 bin tona, 2008 yılında ise 202 bin tona yükseldi. İhracat
miktarındaki artışa paralel olarak Türkiye'nin dünyada en çok üzüm ihraç
eden ülkeler sıralamasındaki yeri de yükseldi. 1990 yılında en çok üzüm
ihraç eden 11. ülke olan Türkiye, 2009 yılında 6. sıraya yükseldi."
Türkiye, çekirdeksiz kuru üzüm üretiminde ise ABD'nin ardından ikinci
sırada yer alıyor ve dünyadaki üretimin üçte birini gerçekleştiriyor.
Kaynak: AA
