Satınalma Gücü Paritesi, Gıda, İçki ve Tütün 2009

Gıda, İçki ve Tütün Grubuna ilişkin 2009 yılı karşılaştırmalı fiyat düzeyi endeksleri açıklandı.

Bu haber bülteninde, EUROSTAT ve OECD işbirliğiyle yürütülen Satınalma Gücü Paritesi çalışmaları çerçevesinde Avrupa Karşılaştırma Programına katılan 37 ülke için, “Gıda, İçki ve Tütün” ve alt gruplarına ilişkin 2009 yılı karşılaştırmalı fiyat düzeyi endeksleri verilmektedir.

Karşılaştırmalarda, 27 Avrupa Birliği ülkesi, 3 aday ülke (Türkiye, Hırvatistan ve Makedonya), 3 Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ülkesi (İsviçre, İzlanda ve Norveç) ile 4 Batı Balkan ülkesi (Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ ve Sırbistan) kapsanmaktadır.

Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda en pahalı ülke Norveç, en ucuz ülke ise Makedonya’dır.

Karşılaştırmalarda, Satınalma Gücü Paritesi kullanılarak elde edilen fiyat düzeyi endeksleri temel alınmıştır. Endeksler, Avrupa Birliğine üye 27 ülkenin ortalaması 100 olacak şekilde hesaplanmıştır

2009 yılı sonuçlarına göre, “Gıda ve Alkolsüz İçecekler” grubunda Avrupa Birliği’ne üye 27 ülkenin ortalama fiyat düzeyi 100 iken, 37 ülke içinde Norveç 154 ile en yüksek, Makedonya ise 52 ile en düşük fiyat düzeyine sahiptir. Türkiye’nin “Gıda ve Alkolsüz İçecekler” grubundaki fiyat düzeyi endeksi 77 olup, alt gruplar itibarıyla fiyat düzeyi endeksleri aşağıda verilmektedir.


Türkiye’de Gıda, İçki ve Tütün Grubuna İlişkin Fiyat Düzeyi Endeksleri, 2009

Harcama Grubu Fiyat Düzeyi Endeksi (AB27=100)
Özel Nihai Tüketim Harcamaları 67
Gıda 76
Ekmek ve Tahıllar 68
Et 71
Balık 80
Süt, Peynir, Yumurta 100
Hayvansal ve Bitkisel Yağlar 87
Sebze ve Meyveler 63
Diğer Gıda Ürünleri 99
Alkolsüz İçecekler 91
Alkollü İçecekler 161*
Tütün Ürünleri 52

*Alkollü içki AB'ye üye 27 ülke ortalaması 100 ise Türkiye 161. Avrupaya göre alkollü içkide aşırı pahalıyız. (Ş.A. Notu)

Türkiye’nin gıda grubundaki fiyat düzeyi endeksi 76 olup, bu grupta süt, peynir ve yumurta ürünlerinde fiyat düzeyinin AB ortalamasına eşit olduğu görülmektedir. Diğer taraftan, en yüksek fiyat düzeyi alkollü İçecekler” grubunda, en düşük fiyat düzeyi “tütün ürünleri” grubunda gözlenmektedir.

Satınalma Gücü Paritesi (SGP): farklı ulusal para birimiyle ifade edilen ekonomik göstergeleri, ortak bir para birimine dönüştüren ve farklı para birimlerinin satın alma gücünü eşitleyen bir dönüşüm oranıdır.

SGP’nin döviz kuruna bölünmesi ile elde edilen değer, ülkelerin fiyat düzeylerinin göstergesi olup, fiyat düzeyi 100’den büyük ise bu ülke karşılaştırılan ülke veya ülke grubuna göre “pahalı”, 100’den küçük ise “ucuz” olarak ifade edilmektedir.

SGP sadece GSYH geneli için değil, alt bileşenleri için de hesaplanmaktadır. Bu haber bülteninde, Tüketim Mal ve Hizmetlerinde kapsanan “Gıda, İçki ve Tütün” grubuna ait çalışmanın sonuçları verilmiştir. Sonuçlar ülkelerin 2009 bahar döneminde gerçekleştirdiği fiyat derleme anketinden elde edilmiş olup kapsanan madde grupları aşağıda verilmiştir.

Gıda Ürünleri

Ekmek ve tahıllar; ekmek, pirinç, fırın mamulleri, diğer hububatlar vb.
Et ürünleri; dana eti, koyun ve kuzu eti, kümes hayvanları eti vb.
Balık; taze veya dondurulmuş balıklar, diğer deniz ürünleri vb.
Süt, Peynir ve Yumurta; taze süt, diğer süt ürünleri, peynir, yumurta vb. ürünler
Katı ve Sıvı Yağlar; tereyağı, margarin, diğer katı ve sıvı yağlar vb.
Meyve ve Sebzeler; taze veya dondurulmuş meyve ve sebzeler vb.
Diğer Gıda Ürünleri; şekerleme, çikolata, bal, reçel, dondurma, baharat, çeşniler vb.

Alkolsüz İçecekler; Kahve, çay, su ve soda, meyve ve sebze suları

Alkollü İçecekler; Şarap, bira ve diğer alkollü içecekler

Tütün Ürünleri; Sigaralar ve tütün içeren diğer ürünler